De
Zaanse Scheg

De Zaanse Scheg is het oudste industriegebied van Nederland. Dat is natuurlijk gek nu je net gelezen hebt dat scheggen groene parklandschappen zijn!  Toch klopt het wel: denk maar aan de karakteristieke historische molens van de Zaanse Schans. Die refereren aan de Gouden Eeuw toen dit gebied al bestemd was voor tal van producten als olie, hout, vers en kaarsen.

Weids landschap
De Zaanse Scheg is een weids landschap grenzend aan het Amsterdamse Havengebied en Zaanstad: een open en ruim gebied van grasland, agrarisch veengebied, water en riet tussen de Zaanstreek en de IJmond. Een karakteristiek Hollands landschap van dijken, sloten, linten en paden waaraan ook dorpen als Krommenie en Assendelft liggen. Tegenwoordig is het landschap goed bereikbaar voor wandelaars en fietsers. In het gebied vind je ook nog steeds fabrieken en industrieterreinen.

Het Oer-IJ
De Zaanse scheg is óók bijzonder omdat deze oorspronkelijk een verbinding vormde met de Noordzee, door het Oer-IJ. Het IJ liep vroeger via Castricum de zee in. Hier en daar zie je de oude kreken soms nog in het landschap. Deze leggen in potentie een verbinding tussen het duingebied bij Beverwijk tot zelfs de binnenstad van Amsterdam.

Scheg onder druk
De Zaanse Scheg staat onder druk doordat er steeds meer wordt gebouwd in het gebied. Nieuwbouwontwikkelingen bouwen niet voort op het karakteristieke historische landschap van linten en dijken. Gelukkig zijn er wel voorbeelden te vinden van plannen die historische landschap in acht nemen. Een voorbeeld is de nieuwe uitbreiding van Krommenie waarbij de structuren van dijken en paden geïntegreerd worden in de nieuwe wijk, om stad en landschap beter bereikbaar te maken.

In een notendop

Landschap
Agrarisch veengebied, grasland, riet, water, dijken, linten en paden. Horizon met molens (Zaanse Schans) en industrie. Het Oer-IJ loopt er dwars doorheen.
Bijzondere dieren
De Noordse Woelmuis (ook wel de panda van Nederland genoemd. Een zeldzaam diertje dat bijna alleen in Nederland voorkomt!) en weidevogels.
Het belang van de scheg
De belangrijkste bijdrage van de scheg is de leefbaarheid die het voor de metropoolregio oplevert. En uiteraard de functie van recreatiegebied (toerisme). 

Nieuwe visie

Een nieuw Zaans bos biedt producten voor de omliggende bedrijven, vormt een buffer voor de gronden met verzilting en bodemdaling en maakt het verloren gewaande Oer-IJ weer zichtbaar. Ontdek meer over de toekomstbestendige plannen voor de Zaanse Scheg door FLUX Landscape Architecture in de tentoonstelling bij ARCAM en in het Manifest van de Scheggen vanaf 13 december 2019!