De
Brettenscheg

De Brettenscheg ligt tussen Haarlem en Amsterdam, met aan de noordzijde het havengebied en aan de zuidkant de Spaarndammerbuurt en de woonwijken van Nieuw-West. De Brettenscheg was in het AUP oorspronkelijk bestemd voor volkstuinen, sportparken en parkstrips.  Tegenwoordig wordt de scheg doorsneden door infrastructuren gericht op grote economische centra, zoals Schiphol, de Amsterdamse haven en de hoogovens bij IJmuiden. Hierdoor ontstond een erg versnipperde scheg.

In de jaren ’60 werden delen van de scheg opgehoogd met zand uit de duinen voor de uitbreiding van het westelijk havengebied maar de oliecrisis legde deze ontwikkeling stil. Daarna was de scheg lange tijd een verwaarloosd en verlaten gebied, niemandsland waar puin en chemisch afval werden gedumpt en waar slechts natuurliefhebbers, motorcrossers, criminelen en stadsnomaden kwamen. In de verlaten zandopspuitingen ontwikkelde zich spontaan nieuwe natuur met zilte flora die in niets herinnerd aan de oude polders onder het zand.  Zo ontwikkelde zich in de scheg in de loop van de geschiedenis een divers pallet aan functies; van volkstuinen tot sportparken, van kantoor- en bedrijventerreinen rond Station Sloterdijk en cultuurgebied Westerpark tot natuurgebieden zoals De Kluut (2003) en de Lange Bretten (2008).

Verhalen in het landschap
Door de jaren heen had het landschap een ontelbaar aantal functies waarvan je nu soms nog de sporen ziet. Bijvoorbeeld twee enorme overgroeide bulten van puin, vrijgekomen bij de aanleg van de metro naar de Nieuwmarkt. Ook staan er nog militaire opslagdepots, restanten oude zeedijk en oude molens. Aan de westkant vind je de Stelling van Amsterdam.

De naam Brettenscheg
De Haarlemmertrekvaart was vroeger een snelle verbinding tussen Haarlem en Amsterdam. Langs deze vaart stonden vele buitenhuizen van Amsterdammers die de stad wilden ontvluchten, waaronder Huis te Bretten. Hier is later de scheg naar vernoemd.

Scheg onder druk
Snelwegen, spoorlijnen en industriegebieden doorsnijden het gebied. Hierdoor is er weinig eenheid en is het landschap versnipperd. Daarbij bevindt de Brettenscheg zich precies tussen een aantal grote geplande bouwopgaven als Havenstad, Sloterdijk en Geuzenveld-Slotermeer. De grootste bedreiging van de scheg is dan ook dat deze nog meer wordt volgebouwd, en dat de bewoners in dit gebied hun ademruimte wordt ontnomen.

In een notendop

Het Landschap
Volkstuinen, Westerpak, natuurgebieden de Kluut en de lange Bretten, sportparken, het oude dorp Sloterdijk en station Sloterdijk, recreatiepark Spaarnwoude, snelwegen, spoorlijnen, boerderijen, grasland, voedselbossen en verdedigingswerken.
Bijzondere dieren/natuur
In de Brettenscheg vind je van alles wat: er leven roerdompen, blauwborsten en bruine kiekendieven. Ook sjokken er ruige, harige Schotse hooglanders en Hollandse landgeiten rond. Van hermelijnen tot haviken, ijsvogels tot waterspitsmuizen en van vossen tot vleermuizen. Kortom, een echte stadsjungle!
Het belang van de scheg
De Brettenscheg vormt een broodnodige buffer tegen oprukkende verstedelijking.

Nieuwe visie

De nieuwe Brettenscheg omarmt de versnippering. Laat bewoners en nieuwelingen delen van de scheg claimen voor ‘groene functies’ als gaarden, natuur- en volkstuinen en sportweides via een herenboerensysteem. Maakt kavels toegankelijk via een collectief padennetwerk en creëert een Brettenboulevard tussen de Amsterdamse en de Haarlemse Poort met uitzicht op het landschap. Ontdek meer over de toekomstbestendige plannen voor de Brettenscheg door BOOM Landscape in de tentoonstelling bij ARCAM en in het Manifest van de Scheggen vanaf 13 december 2019!